احتمالا با شنیدن گیمیفیکیشن اولین چیزی که به ذهن شما میرسد، بازی باشد و از تاثیرات فوق العاده آن در فروش آگاه نباشید. حدودا بیش از یک دهه از زمانی که این واژه وارد واژگان دنیای مدرن شده، میگذرد. افرادی که از معنای دقیق این اصطلاح آگاه هستند، توانستند به صورت آگاهانه آن را به کار ببرند و کسب و کار خود را رشد دهند. ما در این مقاله قصد داریم به این سوال مهم که گیمیفیکیشن چیست و چه تاثیری در فروش دارد، پاسخ دهیم .
گیمیشین چیست ؟
تعاریف مختلفی برای تعریف گیمیفیکیشن یا بازی وارسازی وجود دارد. اما اگر بخواهیم به زبان ساده آن را تعریف کنیم، میتوان گفت گیمیفیکیشن یعنی در فضاهایی که ماهیت بازی ندارند، از المانها و ویژگیهای بازی استفاده کنیم. به عبارت دیگر، شما میتوانید در کسب و کار خود از ویژگیهای بازی استفاده میکنید، مشتریان خود را وارد رقابت کنید و به این ترتیب کسب و کار خود را بهبود بخشید.
این نوع المانها حس کنجکاوی و رقابت را در مشتریان شما افزایش میدهند، در نتیجه تقاضا افزایش پیدا میکند. افزایش تقاضا هم منجر به بهبود عملکرد کاری و کسب درآمد بیشتر میشود. برند نایکی از جمله نمونههای موفق در استفاده از این ابزار است. البته در ایران نیز شرکتهای موفق زیادی از این راهکار برای رشد کسب و کار خود استفاده میکنند که از جمله معروفترین آنها میتوان به دیجی کالا و اسنپ اشاره کرد.
دلیل استفاده از گیمیفیکیشن در کسب و کار
در گذشته تقریبا همه کسب و کارها فضای جدی داشتند. پاداش یا امتیاز خاصی برای مشتریان وجود نداشت و فضا سرگ کننده و رقابتی نبود. اما امروزه با استفاده از ابزارهای جدید، افراد برای استفاده از خدمات مختلف یک دنیای متفاوت و سرگرم کننده را تجربه میکنند. گیمیفیکیشن باعث میشود شما در یک فعالیت جدی، پاداشهایی مانند سکه یا امتیاز دریافت کنید. فضای ایجاد شده به شما حس کنجکاوی، سرگرمی، رقابت را القا میکند.
اگر بخواهیم به صورت خلاصه به دلیل استفاده از این روش اشاره کنیم میتوان گفت طبق تحقیقات علمی انسانها لذت از زیادی از انجام فعالیتهای سرگرم کننده به دست میآورند. این ابزار باعث میشود مخاطب برای پیشرفت و به دست آوردن امتیاز یا سکه بیشتر تلاش کند، در نتیجه رضایت و خشنودی را تجربه کند، احساس توانمندی در او ایجاد شود و با دیگران تعامل داشته باشد. در نتیجه تمام این موارد دست به دست هم میدهند تا مشتریان آن کسب و کار بیشتر شود و از آنجایی که فرد احساس خوبی دارد، تبدیل به مشتری ثابت میشود.
تاریخچه گیمیفیکیشن
در اوخر قرن بیستم برخی محققان مطالعاتی درباره تاثیر شادی در برنامهها و نرم افزارها انجام دادند. اما تا ابتدای قرن ۲۱ واژه گیمیفیکیشن هنوز ابداع نشده بود. برای اولین بار در سال 2002 این اصطلاح مطرح شد که البته زیاد مورد توجه قرار نگرفت. این مفهوم حدودا تا سال 2010 کاربرد زیادی نداشت. تا اینکه در سال 2011 تحقیقات دانشگاهی درباره اثرات آن صورت گرفت و برخی از سرمایه داران به سراغ عملی کردن این رویکرد رفتند. خیلی زود شرکتهای بزرگ متوجه شدند که گیمیفیکیشن یک فرصت تازه برای رشد کسب و کار آنها است.
از سال ۲۰۱۱ هر روز بیشتر از دیروز به این ابزار توجه میشد و درباره تاثیرات آن تحقیقات و پژوهشهای زیادی صورت گرفت. طراحان متوجه شده بودند که قرار دادن لذت در نرم افزارها باعث بروز احساسات مثبت میشود. تا سال ۲۰۱۴ این روند صعودی همچنان ادامه داشت. تا اینکه در این سال کمی از توجهات به این رویکرد کاسته شد. البته همچنان تحقیقات در این زمینه ادامه داشت. امروزه نیز گیمیفیکیشن یک اصطلاح کاملا آشنا و کاربردی است و شرکتهای موفق زیادی از آن استفاده میکنند. سمینارهای مختلفی درباره این مفهوم برگزار میشود و تبدیل به یک علم و مهارت مهم شده است.
مثالهای ملموس گیمیفیکیشن در کسب و کار
برای اینکه بتوانید بهتر با این مفهوم آشنا شوید، به سراغ مثالهای قابل لمس و بارز میرویم. مشاهده این نمونههای موفق و مشهور باعث میشود درک درستی از اینکه گیمیفیکیشن چیست و چه تاثیری در فروش دارد، به دست بیاورید. در نتیجه اگر قصد پیاده سازی آن را در تجارت و کسب خود داشته باشید، مسیر برای شما هموارتر میشود.
از جمله اپلیکیشنها و کسب و کارهای معروفی که با آن آشنایی دارید و از این رویکرد استفاده میکنند، میتوان به اسنپ فود اشاره کرد. همه ما حتما یکبار هم که شده تجربه خرید غذای آنلاین از اسنپ فود یا برنامههای مشابه را داشتیم، بنابراین با فضای آنها آشنا هستیم. شما با سفارش غذا یا کالاهای سوپرمارکتی یا هر خدمات دیگری که در اسنپ وجود دارد، امتیاز دریافت میکنید. سپس با جمع آوری این امتیازات میتوانید از خدمات و امکانات مختلف مانند کد تخفیف استفاده کنید.
علاوه بر اسنپ، یکی دیگر از فروشگاههای معروفی که معرف حضور همه ایرانیان است و از این ابزار استفاده میکند، دیجی کالا است. شما در دیجی کالا بعد از هر خریدی امتیاز دریافت میکنید و بعد از اینکه امتیازهای شما به یک حد نصاب رسیدند میتوانید در خود سایت دیجی کالا یا در فروشگاههای دیگر که دیجی کالا معرفی میکند، از آن کد تخفیف استفاده کنید.
همچنین حتما در برنامههای مختلف خدماتی مواردی مانند شکار گنج، گردونه شانس یا سنگ کاغذ قیچی و .. را مشاهده کردید. این ایدهها شاید در ظاهر ساده به نظر برسند اما تاثیرات فوق العاده ای در رشد کسب و کار دارند. زیرا انگیزه رقابت و سنجیدن شانس را در مخاطب ایجاد میکند و همین باعث پایبندی کاربران به این نوع برنامهها میشود.
در نتیجه کاربران قدیمی همچنان تمایل به استفاده از خدمات دارند و کاربران جدید نیز از روشهای مختلف متوجه این مزیتهای سرگرم کننده میشوند و آنها هم سراغ این خدمات میروند. این چرخه همچنان ادامه دارد و باعث رشد روز افزون آن کسب و کار میشود.
فرایند استفاده از گیمیفیکیشن در بهبود کسب و کار
برای اینکه کسب و کارها از این راهکار به درستی استفاده کنند، ابتدا بهتر است رفتار مشتریان خود را در یک بازه زمانی تحت نظر بگیرند. سپس کارشناسان به بررسی دقیق این رفتارها میپردازند. در اینجا چند سوال مهم مورد بررسی قرار میگیرد. چه نواقص در ارائه خدمات وجود دارد؟ چه خدماتی میتواند برای مشتریان جذابتر باشد؟ چه نکات مثبتی باید بیشتر تقویت شود؟ چگونه میتوان ضعفها را برطرف کرد؟
هر کسب و کار ویژگی منحصر به فرد خود را دارد و شما نمیتوانید یک نسخه یکسان برای همه آنها بپیچید. باید ویژگی خاص آن کسب و کار و مشتریان آنها به درستی بررسی شود. سپس با توجه به نتایجی که حاصل میشود، گیمیفیکیشن را در کسب و کار خود میتوانید اجرایی کنید یا آن را بهبود بخشید. بنابراین فراموش نکنید که این فرآیند نیاز به تحلیل و بررسی دقیق دارد.
سخن پایانی
با پیشرفت تکنولوژی مفاهیم جدید زیادی به زندگی ما اضافه شده و در گذشته وجود نداشتند. یکی از این موارد همانطور که درباره آن صحبت کردیم، گیمیفیکیشن است. شاید هنوز خیلی از کسب و کارهای معمولی از تاثیر فوق العاده این تکنیک آگاه نباشند اما کسب و کارهای بزرگ و موفق سالهاست که این رویکرد را در ارائه خدمات خود پیش گرفتند و نتایج بسیار خوبی به دست آوردند.
شما هم اگر صاحب کسب و کار هستید و دوست دارید که در فروش خود به یک رشد فوق العاده برسید، حتما با روشهای مختلف مثل ارائه امتیاز، سکه یا هر ایده خلاقانه دیگر که مناسب فضای کسب و کار شما است، از گیمیفیکیشن و مزایای فوق العاده آن استفاده کنید.