چطور از خودمان یک برند بسازیم؟
معمولا وقتی به برندهای شرکتها و نام تجاری محصولات فکر میکنیم، اولین نمونههایی که به ذهن میرسند، برندهایی مانند: آدیداس، اپل، نایکی یا مکدونالد هستند. شرکتهایی مشهور که نامگذاری آنها فرآیند خاصی داشته و نام یک فرد نیست. اما وقت آن است بپذیریم که امروزه نه فقط نام افراد، مانند: مرسدس بنز، بلکه خود افراد هم میتوانند برند باشند. در این معنا، پرسونال برندینگ یا برندسازی شخصی یک امکان بینظیر و در دسترس همگان برای تولید، بازاریابی، تبلیغات و فروش است. در این مطلب با اهمیت و مزایای برندسازی شخصی و روشهای ایجاد آن از طریق دانش روز بازاریابی آشنا میشویم.
یک برند میتواند هرچیزی باشد
پیش از توضیح اصطلاح پرسونال برندینگ (Personal Branding) یا برندسازی شخصی باید از دو سو به مفهوم برند و هویت افراد نگاه کنیم. اول اینکه هر برند دارای هویت است و خدمات یا محصولاتی را بنابر ظرفیتها و مهارتهای تیم خود ارائه میدهد.
از سوی دیگر هر فرد دارای هویت است و مهارتها و امکاناتی دارد و نیز میتواند تولیدات یا خدماتی را برای فروش به دیگران فراهم کند و بفروشد. علاوهبر این، یک فرد، خود میتواند مسئولیت تبلیغ خدمات یا تولیدات خود، یا تولیدات و خدمات دیگران را برعهده بگیرد. بنابراین به این واقعیت میرسیم که لزومی ندارد که یک برند، حتما یک نام بدون مصداق انسانی برای یک شرکت باشد، بلکه میتواند نام یک فرد و حتی خود او باشد.
اگر پیشتر برویم به موارد دیگری هم برخواهیم خورد که یک برند، نام یک حیوان بامزه در شبکههای اجتماعی است که از طریق مهارت ایجاد سرگرمی و بامزهگی او، خدمات و محصولاتی بهفروش میرسند؛ پس شک نکنید که یک برند، میتواند هرچیزی باشد.
تعریف دقیق پرسونال برندینگ
در یک تعریف علمی برندسازی شخصی را تلاشی آگاهانه برای ایجاد یک برند با نام یک فرد، بر اساس مهارتها، دانش و امکانات او و تاثیرگذاری بر ادراک عمومی از طریق این فرد در راس یک کسبوکار مینامند. هدف از این روش، افزایش اعتبار کسبوکار، متمایز بودن از رقبا، پیشرفت شغلی و افزایش توان نفوذ در افکار عمومی برای اهداف بازاریابی و تبلیغات است.
تاریخچه پرسونال برندینگ
استفاده از نام اشخاص برای فروش محصولات و خدمات بیشک تاریخی چندهزارساله دارد. چنان که بسیاری از افراد نام خود را بر روی کسبوکار خود میگذارند. اما از نظر مفهوم، اصطلاح و تعریف استراتژی میتوان آغاز آن را به کتابی از ناپلئون هیل (Napoleon Hill) به نام بیندیشید و ثروتمند شوید (Think and Grow Rich) نسبت داد. هیل در این کتاب که نخستینبار در سال 1937 منتشر شده است در فصل ششم مینویسد: “باید دلگرمکننده باشد که بدانیم عملا تمام ثروتهای بزرگ به شکل جبران خدمات شخصی یا از فروش ایدههای فردی آغاز شدهاند.”
این ایده بار دیگر در سال 1981 در کتاب موقعیتیابی: نبردی برای ذهن شما (Positioning: The Battle for Your Mind) به قلم اَل ریس (Al Ries) و جک تروت (Jack Trout) ظاهر شد. در فصل 23 از این کتاب میخوانیم: “شما میتوانید با استفاده از استراتژی موقعیتیابی برای پیشرفت شغلی خود سود ببرید. اصل کلیدی این است که سعی نکنید همه کارها را خودتان انجام دهید. اسبی برای سوار شدن (مرکبی برای پیشرفت یا ابزاری برای رشد) پیدا کنید.” با رشد ارتباطات در عصر رسانههای تلویزیون و رادیو و بعدها سینما، برندسازی شخصی توسعه پیدا کرد؛ اما با ظهور اینترنت و حضور برندها در عرصه اینترنت و نیز ایجاد صفحات اشخاص در شبکههای اجتماعی، بهترین فرصتها برای ایجاد برند شخصی و فروش محصولات و خدمات از این طریق فراهم شد.
مزایای ایجاد یک برند شخصی چیست؟
یک برند شخصی ترکیبی منحصربهفرد از مهارتها و تجربیاتی است که شما را به “شما” تبدیل کرده است؛ یعنی به آنچیزهایی که به آنها شهرت دارید. نخستین مزیت برندسازی شخصی این است که بلافاصله، شما را از دیگر متخصصان حوزه کاری شما و نیز برندهای مشهور این حوزه، متمایز میکند. چون حتی اگر نام شما مشابه با نامی دیگر باشد، اما هیچکس، “شما” نیست و هویت شما یک هویت کاملا متمایز است. در ادامه با برخی دیگر از مزایای برندسازی شخصی آشنا میشویم.
⦁ اعتماد و اقتدار (Trust and authority): داشتن یک برند شخصی به ایجاد اعتماد بین مخاطبان برند کمک میکند و شما را بهعنوان یک مرجع و رهبر فکری در کسبوکار خود معرفی میکند
⦁ شهرت در رسانهها (Get featured in media): داشتن یک نام تجاری شخصی، معرفی شما از طریق توسط رسانهها را آسان میسازد. رسانههایی مانند: نشریات، شبکههای تلویزیونی، ایستگاههای رادیویی، شبکههای یوتیوب و سایتهای خبری، همه و همه دائما در جستجوی کارشناسانی هستند که بتوانند اطلاعات و تجربیات خود را با مخاطبان بهاشتراک بگذارند
⦁ ساختن شبکه ارتباطات (Build your network): زمانی که یک برند شخصی دارید بهوضوح بیان میکنید که: چه کسی هستید، چه کاری انجام میدهید و چگونه به دیگران کمک میکنید؛ بنابراین درک ارزش ارتباط با شما برای افراد و کارآفرینان آسانتر میشود. شما میتوانید از برند شخصی خود برای ایجاد شبکه ارتباطات خود، چه بهصورت آنلاین و چه آفلاین استفاده کنید
⦁ جذب مشتریان بیشتر (Attract more clients): ایجاد یک برند شخصی که شما را بهعنوان متخصص پیشرو در یک حوزه کاری قرار دهد، به شما کمک میکند تا مشتریان ایدهآل خود را بیشتر جذب کنید. در این شرایط برای مردم نیز راحتتر است که مشتریان را به شما ارجاع دهند
⦁ قیمتگذاری اختصاصی (Premium pricing): داشتن یک برند شخصی قوی کمک میکند تا قیمتهای بیشتری را برای محصولات و خدمات خود در نظر بگیرید؛ زیرا ارزش برند شخصی بر ارزش خود محصولات افزوده میشود
⦁ ایجاد یک پلتفرم پایدار (Create a lasting platform): با گذشت زمان، کسبوکار شما با برند شخصی تکامل مییابد. حتی ممکن است در طول دوره کاری خود چندین کسبوکار در صنایع مختلف راهاندازی کنید و این یکی از مزایای ویژه برندهای شخصی است. بنابراین این کسبوکار تا شما هستید، پایدار خواهد ماند.
قوانین اساسی در پرسونال برندینگ در عصر دیجیتال
ایده فروش از طریق اعتبار و هویت شخصی شاید در ابتدا کمی ترسناک بهنظر بیاید. برای قرنها دست کم بخشی از جوامع متمدن از خودنمایی پرهیز کردهاند و ارزشهایی مانند فروتنی نیز در میان بوده است. اما برندینگ شخصی ارتباطی با فروتنی یا عدم فروتنی ندارد. کافی است به یک جمله زیبا از کریشنا مورتی فکر کنید که گفته است؛ همچون گلی باش با بوی خوش که حتی اگر خودش هم نخواهد، نتواند این رایحه عالی را منتشر نکند.
از سوی دیگر فراموش نکنید که ما در عصر دیجیتال زندگی میکنیم و نمایش هویت فردی و تصاویر بهطور روزانه و ساعتی در شبکههای اجتماعی مانند: فیسبوک و اینستاگرام بخشی از سبک زندگی میلیاردها نفر در سراسر جهان است. بنابراین در چنین فضای موفقیت حرفهای ما در گرو ارتقای فردی است. حال از این ارتقا میتوان برای اهداف پرسونال برندینگ نیز استفاده کرد. در ادامه با برخی از اصول این روش برمبنای علم بازاریابی آشنا میشویم.
برند شخصی باید معتبر، الهامبخش و قابل اعتماد باشد
در عصر دیجیتال، کشف کلاهبرداری برای کارفرمایان، مشتریان و سرمایهگذاران آسانتر از همیشه است. بههمین دلیل در برندسازی، مانند عرصههای دیگر زندگی، صداقت تقریبا همیشه بهترین سیاست است. همچنین بهیاد داشته باشید که: جعل کردن سخت است و احتمال دارد که شکست بخورید.
در کنار این نکات توجه داشته باشید که اعتبار برندها، یکی از بزرگترین داراییهای آنان است و مردم حاضر نیستند از برندی خرید کنند یا خدمات دریافت کنند که به آن اعتماد ندارند. بنابراین دانش بازاریابی از ما میخواهد کارهای خود را در راستای علائق و پیشرفت سامان دهیم و از روشهای نادرست که اعتبار برند را زیر سوال میبرد استفاده نکنیم.
برند شخصی باید دارای ویژگیهای نسبتا ثابت باشد
بسیاری از ما همواره سعی میکنیم با گروههای مختلفی از افراد، متناسب با ویژگیهای آن گروهها صحبت کنیم. بهعبارت دیگر عادت داریم از نقابهای مختلفی استفاده کنیم و در هر جمعی به یک رنگ متفاوت ظاهر شویم. این ویژگی از نگاه بازاریابی شخصی یک ایراد است. زیرا رفتارهای مختلف و غیرقابل پیشبینی از سوی کسی که یک برند تلقی میشود، باعث عدم اطمینان مخاطبان به او و محصولات و خدمات مورد تبلیغ میشود. بنابراین از زمانی که شما فعالیتهای برندینگ شخصی را شروع میکنید باید ارزشهایی عالی و در عین حال ثابت ایجاد کنید و البته تا زمانی که در یک راستای مشخص و تعریف شده حرکت کنید، نیازی نیست درجا بزنید، بلکه میتوانید پیشرفت کنید روزبهروز بهتر باشید.
برند شخصی باید بر نقاط تمایز تاکید کند
برند شخصی باید به شما کمک کند که متمایز دیده شوید. بنابراین باید علاوهبر مهارتهای عمومی بازاریابی و برندینگ شخصی به دنبال مهارتهای ویژه و ایجاد یک سبک شخصی متمایز باشید. برای ایجاد این تمایز میتوانید چنین سوالهایی از خود بپرسید تا نقاط تمایز را بیابید:
⦁ آیا به چند زبان صحبت میکنید؟
⦁ آیا به کشورهای مختلف سفر کردهاید؟
⦁ اطلاعات عمومی شما در چه زمینههایی بیشتر است؟
⦁ آیا مهارتهای فنی خاصی دارید؟
⦁ آیا پروژه غیرمعمولی وجود دارد که شما رهبری کرده باشید؟
⦁ در برند بر ظاهر خود تکیه میکنید؟ بر مهارتهای گفتاری چطور؟
برند شخصی باید متمرکز باشد
مهارتهای مختلف و اطلاعات عمومی یار شما در پرسونال برندینگ هستند؛ اما این کافی نیست؛ زیرا زمینه اختصاصی و متمرکز کار شما نیز باید روشن باشد. شما باید بتوانید یک نقطه روشن و متمایز و متمرکز در فعالیتهای خود داشته باشید که امور مختلف، دایرهوار گرد آن سامان میگیرند. بنابراین دامنه هویت برند نباید چنان گسترده باشد که نتوانید خط محوری فعالیتهای برند خود را به دیگران توضیح دهید.
گامهای عملی برای آغاز پرسونال برندینگ
میخواهم ی برند شخصی داشته باشم؛ اما از کجا باید شروع کنم؟ این پرسشی است که در این بخش تلاش میکنیم به آن پاسخ دهیم. از آنجا که برندینگ شخصی حول محور یک شخص و هویت، تواناییها، علائق و سلائق او شکل میگیرد، نقطه آغاز پرسونال برندینگ خود شما هستید. اما چگونه و با چه روشهایی؟ در ادامه گامهای اولیه برای آغاز برندینگ شخصی را با هم مرور میکنیم.
برند شخصی خود را بهوضوح تعریف کنید
اولین گام برای ایجاد برند شخصی شما این است که بفهمید شما چه کسی هستید، چهطور بهنظر میآیید، میخواهید چه مهارتها و راه حلهایی را میتوانید ارائه دهید، و میخواهید مردم در مورد شما چه فکری کنند. برای رسیدن به این نقطه، ممکن است لازم باشد این سوالات را صادقانه از خود بپرسید:
⦁ دوست دارید مردم چه نوع برداشتی از شما داشته باشند؟
⦁ چه چیزی شما را به حرکت در میآورد و انگیزههای شما کدام انگیزهها هستند؟
⦁ میخواهید وقتی مردم نام شما را در اینترنت جستجو میکنند، چه چیزی را ببینند؟
⦁ آیا میخواهید بهدلیل تخصص یا مهارت خاصی شناخته شوید؟
⦁ مهارتهای گفتاری و نوشتاری شما در زمینه بازاریابی در چه سطح است؟
یک پلتفرم ایجاد کنید
دومین گام موثر برای ایجاد یک برند شخصی جذاب و پیروز، این است که وبسایت خود را با استفاده از نام خود در دامنه وبسایت راهاندازی کنید. این گامی بسیار مهم است زیرا وقتی نام شما جستجو میشود، اولین چیزی است که نشان داده میشود. اکثر بازاریابان مشهور با برندهای شخصی نیز مانند: نیل پاتل (neilpatel.com)، گری واینرچوک (garyvaynerchuk.com)، جف بولاس (jeffbullas.com) و ست گودین (sethgodin.com) از نام خود در دامنههای وبسایت خود استفاده میکنند.
مخاطب خود را تعریف کنید
تسلیم وسوسه تلاش برای جلب نظر همه مردم از همه گروهها و در همهجا نشوید، زیرا این اتفاقی است کهدر صورت درستی فعالیتهای برندینگ شخصی، خودبهخود در آینده خواهد افتاد. اما نقطه شروع شما باید تعریف محدودهای از مخاطبان باشد که روی آنها تمرکز دارید. این ترتیب، در یک جایگاه خاص با شهرت، تجربه و تخصص عالی، به یک فرد متخصص، مشهور و معتبر تبدیل خواهید شد.
کانالهای تعامل خود را با دیگران گسترش دهید
دو اقدام مهم وجود دارند که باید در این مرحله به آنها توجه کنید. اقدام اول، آشنایی با اصول سئو برای بهینهسازی سایت از نگاه موتورهای جستجو است که موجب افزایش مخاطبان شما میشود. اقدام دیگر همان افزایش کانالهای ارتباطی است. در این مرحله میتوانید در چندین شبکه اجتماعی حضور پیدا کنید و برند و خدمات یا محصولات خود را معرفی کنید. همچنین در سایت نیز تمامی امکانات تعامل بهینه را ایجاد کنید.
برای موفقیت در پرسونال برندینگ باید ثابتقدم و کوشا باشید
پرسونال برندینگ یکی از بهترین روشها برای ایجاد یک برند است که میتواند اندک اندک دامنه گستردهای از فعالیتها را در خود جای دهد. امروزه بسیاری فریلسنرها از این شیوه برای ارائه محصولات و خدمات خود استفاده میکنند.
مربیان آموزشی، آکادمی شخصی خود را با نام خود در بستر اینترنت ایجاد میکنند؛ تولیدکنندگان و مدیران مشاغل خانگی، از این روش برای بازاریابی محصولات استفاده میکنند؛ اینفلوئنسرها از این طریق، به یک کانال گسترده بازاریابی تبدیل میشوند و برخی شرکتهای تولیدی نیز حتی از این روش برای ایجاد تمایز بیشتر در حوزه کاری خود بهره میگیرند؛ اما تمامی این فعالیتها نیازمند صبر، کوشش، تلاش، بهروزرسانی دانش، مهارتها و تکنیکهای بازاریابی است. زیرا پرسونال برندینگ، مانند انواع دیگر روشهای بازاریابی در دراز مدت جواب میدهد و نیاز به پشتکار و ثبات قدم دارد.