تندخوانی چیست؟
با سرعت خواندن یا تندخوانی مهارتی است که مدتهاست از طریق کارشناسان آموزش داده می شود. برخی از افراد ادعا میکنند که پس از آموزش هایشان به خواندن با سرعت هزار و دویست کلمه در دقیقه خواهید رسید. براساس تحقیقات، ما میتوانیم با سرعتی بین دویست تا چهارصد کلمه در دقیقه مطالعه داشته باشیم. ولی ادعای این افراد این است که میتوانید با سرعتی بین هزار تا هزار و هفتصد کلمه در دقیقه مطالعه کنید.
قبل از پرداختن به تندخوانی لازم است بدانیم که وقتی ما متنی را با سرعت معمولی میخوانیم، برای هر کلمه چشمها حدوداً 0.25ثانیه روی هر کلمه مکث میکنند و هر پرش بین کلمات 0.1 ثانیه از شما وقت خواهد گرفت .ولی در زمانی که ما برمیگردیم و دوباره به یک کلمه نگاه میکنیم چشم هایمان زمانی بین 0.3 تا 0.5 ثانیه روی کلمه مکث میکند .اگر به همین شیوه مطالعه داشته باشیم سرعت مطالعه مان عددی بین دویست تا چهارصد کلمه در دقیقه خواهد بود.
هدف از تندخوانی چیست ؟
افراد تندخوان این ایده را دارند که با استفاده از تکنیک های تندخوانی زمانهای اشارهشده در بالا کاهش مییابد. با تندتر خواندن یک متن می توان مطالب بیشتری را در زمان کوتاهتر خواند. البته باید این مسئله را هم در نظر داشت که تندخوانی با تقویت حافظه رابطهای جدانشدنی دارد. باید بدانیم که تندخوانی صرفاً سریع خواندن نیست درواقع تندخوانی شامل تکنیکهایی است که علاوه بر سرعت بر روی درک بیشتر و افزایش حافظه تمرکز دارد.
در رابطه با تندخوانی باید چند عامل بررسی شود:
اول اینکه عامل اصلی مؤثر در تندخوانی تمرکز می باشد. سوال اینجاست که چه کارهایی میتوان برای بالا بردن تمرکز در هنگام تندخوانی انجام داد.
نکته دوم این است که دلایل زیادی برای تند خوانی وجود دارد باید بدانیم که چه عواملی باعث کند خواندن و کند به حافظه سپردن میشود و آخر اینکه به چه دلیل بهتر است که تندخوانی را یاد بگیرید.
1- چگونه تمرکز خود را افزایش دهیم :
همانطور که قبلاً بدان اشاره شد در رابطه با تندخوانی لازم است که ابتدا تمرکز خود را تقویت کنیم چه راههایی برای افزایش تمرکز وجود دارد؟
* از یک نشانگر استفاده کنید:
برای اینکه چشمهایتان روی متن دچار سردرگمی نشوند از یک نشانگر برای بالا بردن سرعت و دقت در خواندن استفاده کنید. نشانگر میتواند انگشت دستتان، خودکار، مداد و یا هرچیز دیگری باشد. دقت کنید که سرعت خود را با توجه به متن تنظیم کنید ممکن است در ابتدا کمی احساس حواسپرتی داشته باشید که بعد از عادت کردن به این حرکت مشکل شما حل میشود.
*از بین بردن عوامل حواسپرتی :
عوامل زیادی در محیط اطراف شما وجود دارد که باعث حواسپرتی شما میشوند. این عوامل معمولاً قابل کنترل نیستند. بهتر است محیط مطالعه خود را در مکانی آرام و ساده ترتیب دهید. جوری که حواس شما به سایر وسایل و اتفاقات زندگی پرت نشود. همیشه برای جواب دادن به تلفن، چک کردن پیامها و غیره زمان دارید. در بازهای که برای مطالعه تعیین میکنید گوشی همراه خود را استفاده نکنید و بهصورت قراردادی در ذهنتان از هر کار دیگری بجز مطالعه اجتناب کنید.
* موسیقی و مطالعه :
برای بالا بردن تمرکز می توان از موسیقیهای بیکلام و آرامبخش استفاده کرد. البته این روش با توجه به افراد مختلف میتواند اثرگذار باشد یا نباشد! چنانچه این کار باعث افزایش تمرکز شما نشد آن را رها کنید.
*استراحتهای کوتاه:
یکی از روشهای مؤثر در بالا بردن تمرکز چه در هنگام مطالعه و چه در هنگام انجام دادن امور دیگر تعیین بازههای زمانی کوتاه بین پنج تا پانزده دقیقه بهعنوان استراحت است. تقریباً ثابت شده که چنانچه بعد از هر سی دقیقه تا شصت دقیقه مطالعه، بازه زمانی کوتاهی را بهعنوان استراحت اختصاص دهید تاثیر بسزایی در تمرکز و حفظ شادابی روحی شما خواهد داشت.
بعد از بررسی عوامل مؤثر بر تمرکز میخواهیم بدانیم دلایل کند خوانی چیست؟
با شناختن عوامل کند خوانی میتوانیم آنها را حذف کرده و به تندخوانی دست یابیم در ادامه به برخی از این عوامل اشاره خواهیم کرد.
1- کلمه به کلمه خواندن :
در طی سالیان سال در آموزشها به ما گفته شده است که کلمه به کلمه بخوانیم، درواقع هیچگاه به ما آموزش داده نشده است که چگونه بخوانیم! برخی از افراد بر این عقیده هستند که خواندن کلمه به کلمه درک از متن را بالا میبرد. اما واقعیت دقیقاً برعکس می باشد چراکه مغز با معنی کلمات سروکار دارد و نمود آن جمله است و نه کلمه. درواقع مغز شما کاری با کلمات ندارد بلکه روی معنای جملات تمرکز دارد.
2- بلند خوانی :
اگر متنی را با صدای بلند بخوانید نمیتوانید بیشتر از 300 الی 400 کلمه در دقیقه بخوانید. چراکه سیستم گفتاری ما دارای محدودیت سرعت می باشد.
3- لب خوانی :
یکی از علتهای کند خوانی ،در روخوانی یا لب خوانی است لبخوانی عادتی غلط است و باید به صامت خوانی یا چشم خوانی تبدیل شود چرا که باعث کم شدن درک متن و سرعت مطالعه میشود.
4- خطی خواندن:
ما یاد گرفتهایم که به صورت افقی و عمودی بخوانیم و به ترتیب هر کلمه، جمله، پاراگراف و صفحه را در نظر بگیریم با این روش شما به تمام متن به یک اندازه توجه میکنید. برای غلبه بر این روش باید متن را اسکن کنید و به دنبال سر تیترها و یا قسمتهایی که پررنگتر هستند باشید. هیچ قانونی وجود ندارد که به شما بگوید باید مطابق آنچه نویسنده تمایل داشت کتاب را بخوانید.
5-حرکات غیرمؤثر چشم:
هنگام مطالعه گاهی چشم به صورت ناخودآگاه روی متن به عقب برمیگردد و درواقع دوباره خوانی انجام می دهد .برای حل این مشکل باید از یک نشانگر استفاده کرد . پس از مدتی چشم شما عادت کرده و دیگر نیازی به استفاده از نشانگر نیست. ممکن است چشم بین خطوط سرگردان شود خط را گم کند و شما را دچار عدم تمرکز نماید برای حل این مشکل میتوان از یک برگه تیره استفاده کرد و از آن در بالا یا پایین خطی که در حال خواندنش هستید استفاده کنید. همچنین چشم شما ممکن است دچار مکث طولانی بر روی کلمات شود. چشم به طور متوسط یکچهارم ثانیه روی هر کلمه مکث میکند. یعنی در هر ثانیه 4 کلمه و در دقیقه 240 کلمه. این درحالیست که تجربه نشان داده که افراد در اولین اندازهگیری سرعت خواندنشان به عددی کمتر از 240میرسند. میتوان این سرعت را با تمرین افزایش داد .
در رابطه با حرکات مربوط به چشم بهتر است که تمرین کنید تا زاویه دید خود را وسیعتر نمایید در واقع در حالت عادی وقتی به متن نگاه میکنید تعدادی کلمه را میتوانید ببینید و درک کنید. اگر این محدوده وسیع تر شود تعداد کلماتی که می توانید ببینید افزایش مییابد و درنتیجه سرعت مطالعه شما افزایش مییابد.
حالا باید به این سؤال جواب دهیم که به چه دلیل باید تندخوانی را یاد بگیریم ؟تندخوانی در زندگی ما چه اثری میتواند داشته باشد؟
1-تقویت حافظه:
مغز مانند سایر عضلات بدن نیاز به پرورش دارد. چنانچه بتوانید مغز را ورزش داده و آن را پرورش دهید عملکرد بهتری از خود نشان می دهد. تندخوانی یکی از روشهای تقویت کردن مغز است .وقتی مغز را وادار به خواندن اطلاعات با سرعت بالا میکنید قسمتهای مختلف آن فعالتر شده که حافظه یکی از این بخشهاست.
2-تمرکز :
همانطور که قبلاً اشاره شد برای تندخوانی تمرینهایی انجام میشود تا بتوانید تمرکز خود را افزایش دهید. درواقع بالا بردن تمرکز یک فاکتور اصلی و مهم در فرآیند تندخوانی است و بالعکس! با تقویت مهارت تندخوانی در خود می توانید تمرکز بالاتری داشته باشید.
3-افزایش اعتمادبهنفس:
تندخوانی یک مهارت است .مهارتی که با کسب آن حافظه شما بهبود مییابد .علاوه بر حافظه، قدرت تمرکز شما بالا می رود .افزایش حافظه و تمرکز رابطه مستقیمی با اعتمادبهنفس دارند. چرا که شما با کسب یک مهارت احساس رضایت در خود به وجود آوردهاید و با اعتمادبهنفس بیشتری در جامعه حضور خواهید داشت.
4- افزایش قدرت تفکر:
مطالعه یکی از بهترین تمرینها برای مغز است. تندخوانی کمک میکند تا مغز اطلاعات را در خود مرتب کند . همچنین کشف ارتباط بین اطلاعات گذشته و جدید کارآمدتر خواهد شد هر چه سرعت مطالعه بالاتر رود این فرایند سریعتر اتفاق میافتد .
5-تقویت مهارت حل مسائل و مشکلات:
در کنار افزایش قدرت تفکر، مهارتهای لازم برای حل مسائل نیز تقویت می شود. این امر با بهبود ارتباط بین اطلاعات توسط مغز امکانپذیر است.
6- بالا رفتن انگیزه:
به دنبال بالا رفتن تمرکز، افزایش قدرت حافظه و بالا رفتن اعتمادبهنفس ،انگیزه شما برای مطالعه بیشتر کتاب ها نیز افزایش می یابد. شما یک مهارت پیدا کردهاید و این مهارت در جهت بالا بردن سرعت مطالعه به شما کمک کرده است . طبیعی است که بیشتر از مطالعه لذت برده و انگیزه تان برای آن افزایش یابد .