آلزایمرچیست؟
آلزایمر یک اختلال عصبی پیشرونده و تحلیلبرنده است.آلزایمر باعث تخریب سلولهای مغزی شده و بعد ان به تغییرات رفتاری و همچنین پیدایش اشکالاتی در مهارتهای گفتاری، حافظه و تفکر میشود. در اثر این بیماری گرهها و پلاکهایی در مغز شکل میگیرند. به وسیله آزمایش تشخیص داده میشوند و از آغاز می توان بیماری آلزایمر را تشخیص داد. لازم به ذکر است که تصویربرداری از سلولهای مغزی پرهزینه است و تجهیزات آن در همهجا وجود ندارد. بههمین دلیل علائم آلزایمر در اکثر بیماران تا زمانیکه زوال مغز آغاز نشده مشخص نمیشود.
تحقیقات نشان میدهد سبک زندگی نقش بسزایی در کاهش خطر ابتلا به آلزایمر دارد. تحقیقاتی که توسط پژوهشگران فنلاندی و سوئدی انجامگرفته نشان میدهد که افراد مبتلا به آلزایمر بین ۶۰ تا 77 سال سن دارند همچنین این تحقیقات نشان دادهاست افرادی که سبک زندگیشان را تغییر دادهاند ،مثلاً به تغذیه سالم، ورزش منظم و انجام فعالیتهای فکری رو آورده اند، حداقل ۲۵ درصد در آزمونهای حافظه، تفکر و حل مسائل موفقتر از سایرین بودهاند. همین امر باعث میشد تا فرایند زوال عقل در این افراد دو سال به تاخیر بیافتد. چنانچه تغییر سبک زندگی زودتر آغاز شود مطمئناً نتایج شگفتانگیز تری حاصل خواهد شد.
*راهکارهای مفید برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر:
۱-ورزش:
تحقیقات نشان میدهد انجام ورزشهای منظم روزانه، خطر ابتلا به آلزایمر را تا بیشاز ۵۰ درصد کاهش میدهد. توصیه میشود که ورزشهای هوازی و قدرتی در کنار یکدیگر انجام شود. همچنین انجام ورزشهایی مانند شنا و پیادهروی بسیار مناسب است. انجام تمرینات استقامتی و قدرتی، نهتنها توده عضلانی را افزایش میدهد بلکه باعث سلامت مغز میشود انجام ۲ الی ۳ جلسه تمرین قدرتی برای افراد بالای ۶۵ سال، بهصورت هفتگی خطر ابتلا به آلزایمر را به نصف کاهش میدهد از دیگر توصیههای ورزشی، استفاده از تمرینهای تعادلی است. با افزایش سن ممکن است تعادل بدن دچار مشکل شود و همین امر باعث زمین خوردن و آسیبدیدگی به سر میشود که خود خطر ابتلاء به آلزایمر را بیشتر میکند. بنابراین با انجام تمرینات تعادلی مانند یوگا میتوانید قدرت بدنی خود را از نظر تعادل افزایش دهید. از دیگر فعالیتهای بدنی که بسیار مفید است رقصیدن است. رقصیدن باعث کاهش خطر ابتلا به آلزایمر میشود. توصیه میشود در رقصهای گروهی شرکت کنید تا هم از دیگران بیاموزید و هم عملکرد فکری بهتری پیدا کنید.
۲- رژیم غذایی سرشار از آنتیاکسیدان:
در سراسر دنیا رژیمهای غذایی متفاوتی وجود دارد که میتواند در حفظ سلامت مغز مفید باشد. بهطورکلی رژیم غذایی سرشار از سبزیجات مطلوبتر است. همچنین توصیه میشود که در رژیمهای غذایی مصرف مواد غذایی فرآوری شده را محدود کنید. تحقیقات نشان میدهد رژیم غذایی حاوی ده ماده غذایی زیر برای مغز بسیار مفید است:
سبزیهای برگدار، سبزیجات، مغزها، انواع توت، لوبیا، غلات کامل، ماهی، طیور، روغن زیتون و میوه در این رژیم غذایی مصرف گوشت قرمز، پنیر، شیرینی و دسر، غذاهای سرخشده و فستفود بهشدت محدود است.
3-روابط اجتماعی قوی:
در هر سنی که هستید دوستان جدید پیدا کنید. تحقیقات نشان میدهد تنهایی میتواند مغز را پیر کند، همچنین نتایج تحقیقات نشان میدهد افرادی که اغلب با دیگران وقت میگذارند، ۷۰ درصد کمتر از افرادی که تعامل چندانی با دیگران ندارند دچار زوال عقل میشوند. بسیاری از ما ملاقات با افراد جدید و برقراری ارتباط با دیگران را سختتر از چیزی که در واقعیت هست فرض میکنیم.
همچنین توصیه میشود که تا میتوانید مهمانی ترتیب دهید چراکه برنامهریزی و فکر کردن برای میهمانی مغزتان را وادار میکند که تصمیمات پیچیده اجتماعی بگیرید.
4-فعالیت مغز:
برای اینکه بتوانید ذهن خود را تحریک کنید چند راه به شما ارائه میشود:
– چیزهای جدید یاد بگیرید:
ثبتنام در کلاسهای جدید، مطالعه زبان خارجی، آموختن موسیقی و کارهایی از این قبیل بسیار مفید است.
-با دست مخالف غذا بخورید:
تغییر در عادات روزانه میتواند مغز را به چالش بکشد و آن را تحریک کند.
-تمرین تکنیکهای حافظه:
بازیهایی مانند پازل یا سودوکو انجام دهید که ذهن شما را به چالش میکشد. همچنین در پیادهروی از مسیرها و جادههایی عبور کنید که کمتر در آنها حضور داشتهاید تا مغز فعال شود.
-مطالعه:
مهمترین راه تحریک مغزی مطالعه است درواقع شما با مطالعه کردن، ذهنتان را با دانش تغذیه میکنید مطالعه در زمینه داستانی و غیرداستانی کمک میکند تا سوخترسانی به ذخیره شناختی مغزتان افزایش یابد. در هنگام مطالعه یادداشتبرداری کنید یا نکات مهم را علامت بزنید تا جزئیات را بهتر بهخاطر بسپارید.
5-خوب بخوابید:
نداشتن خواب باکیفیت فکر را بههم میریزد و روحیه شما را تضعیف میکند و همین امر باعث میشود که بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به آلزایمر باشید. برایاینکه بتوانید خواب بهتری داشته باشید، کارهای زیر به شما توصیه میشود:
– برنامهریزی منظم
– به خواب رفتن و بیدار شدن در ساعت مشخص
– دور کردن تکنولوژی از اتاق خواب
– انجام فعالیتهای آرامشبخش قبلاز خواب
– انجام حرکات کششی
– خوابیدن در فضایی ساکت
– تغییر مکان خود به مدت ۲۰ دقیقه درصورتیکه دچار بیخوابی و اضطراب هستید.
6-کنترل اضطراب:
آیا میدانید استرس و اضطراب میتواند قدرت حافظه را از بین ببرد؟ آیا میدانید استرس سلولهای عصبی را دچار مشکل میکند و درنتیجه خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهد؟
مدیریت استرس باید در هر سنی انجام شود چراکه اثرات آن تا سالها باقی میماند و بهمرور باعث زوال عقل میشود. برای کنترل استرس و اضطراب خود میتوانید فعالیتهای زیر را انجام دهید:
– تنفس صحیح:
تنفس صحیح شامل دم عمیق، حبس هوا و بازدم عمیق است. این کار استرس شمارا کاهش داده و برای آرامشتان مفید است.
-انجام فعالیتهای ریلکسیشن:
تکنیکهایی مانند مدیتیشن، یوگا و مراقبه میتواند کمک کند تا استرس خود را کنترل کنید.
-تقویت آرامش درونی با فعالیتهای مذهبی
– داشتن سرگرمی:
انجام فعالیتهایی که باعث ایجاد لذت در شما میشود مانند پیانو زدن، دوچرخهسواری و کتاب خواندن میتواند استرس شما را کاهش دهد.
-شوخطبع بودن:
توانایی خنداندن خودتان و دیگران مهمترین عاملی است که از آلزایمر و افسردگی جلوگیری کرده و با استرس نیز مبارزه میکند.
7-حفظ سلامت عمومی بدن:
شما باید سلامت عمومی بدن خود را به صورت مرتب و دورهای چک کنید.
داشتن فشار خون بالا میتواند خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد و به رگهای خونی در بخشی از مغز آسیب وارد کند. همچنین شما باید سطح کلسترول خون خود را تحت کنترل داشته باشید چراکه ارتباط تنگاتنگی بین کلسترول خون و خطر ابتلا به آلزایمر وجود دارد مخصوصاً برای افراد در سنین میانسالی. توصیه بعدی ترک سیگار است. مطالعات نشان میدهد که افراد سیگاری بالای ۶۵ سال تقریباً ۸۵ درصد خطر ابتلای بیشتری به آلزایمر دارند زمانیکه سیگار را ترک کنید قطعا مغز شما از فواید زیادی ازجمله بهبود جریان خون بهرهمند میشود.
استاد امیر اسحاقی؛ بیزینس کوچ