[vc_row][vc_column][vc_column_text]

خودآموزی در یادگیری ( خود آموزی، یادگیری، آموزش، سطح شناختی )

خود آموزی در یادگیری

خود آموزی در یادگیری موضوعی است که در این مقاله در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
آیا تا به حال تلاش کرده اید خودتان چیزی را بدون رفتن به کلاس درس، یاد بگیرید؟
آیا با روش خود آموزی و یادگیری عمیق آشنا هستید؟

زمانهایی که رفتن به کلاس برای آموزش چیزی سخت یا غیر ممکن میشود، خود آموزی به کار میآید. روشی که هر فرد به کار میگیرد تا بتواند خودش معلم باشد. بنا به دلایلی این روش باید بیشتر از همه روشهای یادگیری اثر بخش باشد. زیرا بهترین فرد در شناخت توانمندی ها و مشوق ها و انگیزه ها، خود فرد است.
اما اگر ندانید چگونه از اطلاعات در خود آموزی استفاده کنید، با شکست مواجه خواهید شد. بنابراین قصد داریم در این مقاله روشهایی را که به ما در بهبود آموزش به خودمان کمک میکنند را بشناسیم.

خود آموزی چیست؟

خودآموزی نوعی فرایند یادگیری است که یادگیرنده و یاددهنده در آن یک نفر هستند…. خود فرد

این روش آموزشی، مقرون به صرفه شناخته می‌شود و یادگیرنده در آن آزادی تام در انتخاب موضوع، زمان و فضای آموزشی و انگیزشی خود دارد. کلاس‌های درسی و دیگر فعالیت‌های اجتماعی می‌توانند مکملی برای خودآموزی باشند. بسیاری از افرادی که به خودآموزی می‌پردازند راهنمایی‌های لازم را از افراد متخصص، دوستان، خانواده و … میگیرند.

باید باور کنیم در عصری هستیم که کم کم کلاسهای حضوری کم میشود. آموزش های اینترنتی و خود آموزی جایگزین کلاسهای حضوری میگردند. امروزه دانش  و آموزش به سمتی میرود که به آموزش گیرندگان، چگونگی آموختن را بیاموزند. شناخت چگونگی کار مغز در زمان یادگیری… فراشناخت به معنی شناخت شناخت……
خصوصا در حوزه های فراشناخت در آموزش، تعلیم و تربیتی و روانشناسی تربیتی بسیار به این مساله اشاره میشود.

قدمهای خود آموزی در یادگیری

در مقاله سطوح یادگیری در طبقه بندی بلوم، گفتیم که یادگیری شناختی انسان طبق نظریه بلوم، 6 سطح دارد. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به این مقاله نوشته من(راضیه صفاری فرد) مراجعه کنید.

اگر یادتان باشد، در این مقاله گفتیم که سطوح پایین یادگیری حفظ کردن طوطی وار بود. و بهترین شکل یادگیری و شناخت، ابداع بود.
ابداع کردن  به این معنی که فرد اینقدر یاد گرفته است که بر تمامی جنبه ها مسلط است. در یک پله پایین تر ما ارشیابی را داشتیم که مقایسه دو چیز یاد گرفته شده است. بهتر است با عوض کردن هرم سطوح شناختی بلوم، بار دیگر در رابطه با خود آموزی در یادگیری، نگاهی به این موضوع کنیم.

بر طبق هرم، کمترین تفکر را در قسمت به یاد سپردن داریم. علت فراموشی بسیاری از مطالب و حتی کتابها همین مساله است. در بسیاری موارد ما یادگیری را با از بر گفتن اشتباه میگیریم. حفظ کردن صرف یک موضوع، بدون تفکر و درک آن، یادگیری بسیار سطحی است. اما هر چه عمیق ترمیشویم، به تفکر سطح بالاتر میرسیم. این مساله با متمرکز شدن بر موضوعی که در حال یادگیری آن هستیم اتفاق میافتد. هر چه تفکر عمیق تر، تمرکز بیشتر و صرف وقت کیی بیشتر، باعت عمیق شدن سطح یادگیری میشود.

با توجه به سطوح شناختی و موارد گفته شده، میتوانیم مراحل را به این صورت بخش بندی کنیم:

سطح شناختی 1: بخش دانش

این سطح در آموزش و یادگیری زمانی رخ میدهد که ما به دنبال تعاریف میگردیم. شاید تعاریف را حفظ کنیم یا صرفا بخوانیم که بدانیم.
در مورد چیزی یا راه حلی کنجکاو میشویم و ا کسی میپرسیم یا در گوگل جستجو میکنیم. این کارها در واقع شروع خود آموزی هستند. اما نباید برای ادامه آموزش نباید به این مرحله اکتفا کرد.
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که کتابی را بخوانید و امتحان مربوط به آن را نمره بالا گرفته باشید. بعد از حدود یک هفته هیچ چیز غیر از اسم کتاب یادتان نباشد. دقیقا یعنی حفظ طوطی وار….

سطح شناختی2 : بخش فهمیدن

در این قسمت گفته بودیم که زمانی دانش آموز و آموزش گیرنده، مطالبی را که در بخش فهمیدن آموخته است که به زبان خودش و نه با حفظ طوطی وار بیان کند. یعنی آن مطلب را به زبان خودش فهمیده است. در این مرحله خودمان برای خودمان مساله را شفاف سازی میکنیم.

سطح شناختی 3: بخش به کار بستن

در این مرحله هر آنچه تا به حال در  خود آموزی ،در کتابها و مقالات خوانده ایم به کار میبریم. آموزش های آشپزی یا ورزش که از اینستاگرام انجام میدهیم در این بخش هستند.

سطح شناختی4: بخش تحلیل کردن

زمانی که مطلب را تحلیل میکنیم در واقع میگذاریم آموزشمان ته نشین شود. شاید پادکست یا آموزشی را دیده باشید که فرد آموزش دهنده یا نویسنده بگوید: الان از خودتان انتظار نداشته باشید. تازه این مطلب را فهمیده اید. شما باید کم کم انجام دهید و در مورد آن فر و تحلیل کنید.

با تحلیل کردن ابعاد بیشتری بر ما نمایان میشود. شاید سوالات جدیدی برایمان پیش بیاید که باید برای جا افتادن مطلب، به پاسخ آنها برسیم. و شاید به تمرین بیشتری احتیاج داشته باشد .

سطح شناختی 5: بخش ارزشیابی

در این بخش از افراد خواسته می شود که تمام اطلاعات فراگرفته را یک جا به ذهن بسپارند و به بررسی و قضاوت و مقایسه پیرامون اطلاعات گردآوری شده بپردازند. در اینجا بهتر است برای بررسی اینکه آیا مطلب را درست متوجه شده ایم یا خیر از خود آزمون بگیریم.

و دو راه از بهترین شیوهای آزمون سطح یادگیری خودمان این است که:

1. با چیزی مشابه، یادگیری و شناخت خود را از چیزی که یاد گرفته ایم، مقایسه کنیم.

2. به مادربزرگ خود آن را آموزش بدهیم. زمانی که در حال آموزش آن چیز به فرد دیگری هستیم،
   باید در مورد آن بسیار بدانیم تا با مثالها و به زبان عامیانه بتوانیم موضوع را قابل فهم کنیم.
   در حد فهم فردی که یک یا دو نسل با ما متفاوت است صحبت و موضوع را روشن کنیم.

 سطح شناختی 5: بخش ترکیب کردن- ابداع

 اگر  شما اختراعی، حتی ناچیز در زمینه ای که در آن خودتان، راه یادگیری، انگیزش در راه یادگیری و خود آموزی را انجام داده اید، به شما تبریک میگوییم. شما به آخرین مرحله سطح شناختی در یادگیری خود دست پیدا کرده اید. این میتواند بسیار عالی پختن غذا و در مرحله بعد بهبود طعم آن با راهکاری خلاقانه از شما باشد. یا روشی متفاوت برای حل مساله ای که به تازگی راه حل آن را آموخته اید.

لطفا در این مرحله به خودتان اعتماد کنید و دست به عمل بزنید.

هر چه بیشتر بتوانید بر آموزش خود متمرکز شوید، به سطوح بالاتری خواهید رسید. لطفا ما را در جریان موضوعات و سطوحی که در حال یاد گرفتن آنها هستید قرار دهید.

نویسنده : راضیه صفاری

مطالب زیر را برای درک بهتر مطلب به شما پیشنهاد مینکنم:

یادگیری چیست؟

و همچنین دوره:

وبینار نخبگان مطالعه تندخوانی و تقویت حافظه

 [/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text css_animation=”fadeInDown”]

آدرس اینستاگرام کتابینش ما را دنبال کنید.

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]